Om in Nederland een (online) casino te mogen bezoeken moet je minimaal achttien jaar zijn. Casinospellen mogen in geen enkele setting door minderjarigen worden gespeeld, ongeacht waar het spel wordt aangeboden. Een belangrijk punt dat duidelijk moet zijn in de wetgeving is natuurlijk de definitie van casinospel/kansspel en of er duidelijke controle is op deze spellen die vaak gratis kunnen worden gespeeld. De afgelopen jaren is hier al meerdere malen ophef over geweest. Zo zijn de in videogames gebruikte lootboxen uitgebreid beschreven in de media en heeft de Kansspelautoriteit hier mensen voor gewaarschuwd. Er zijn regelmatig discussies op televisie over deze arcadehallen die vaak gebruik maken van een kinderlijke cartoonstijl om minderjarigen aan te trekken. De grens tussen legaal en illegaal is op dit gebied is niet goed te checken. In dit artikel bespreken we dit probleem om zo een objectief overzicht te geven van de problematiek rondom minderjarigen en (online)gokken.
Hoe wordt de leeftijd van minderjarigen gecheckt?
Het is belangrijk om een idee te hebben van hoe de beleving van jongeren werkt. Uit meerdere onderzoeken blijkt dat kinderen vaak prima de grens zien tussen realiteit en fictie. Wanneer ze in een videogame mensen neerschieten dan beseffen kinderen zeker wel dat je dit niet in het echt moet doen. En kinderen die tekenfilms kijken snappen heus wel dat iemand die een steen op zijn hoofd krijgt en alleen maar eventjes duizelig is, niet echt is. Het grote verschil tussen dit soort ‘onschuldige’ invloeden, en meer gevaarlijke vormen, is onder meer wat de uitwerking er van is.
Bij zaken zoals online gokken gaat het erom dat er een verslaving opgebouwd kan worden wanneer de kinderen nog vatbaarder zijn voor externe invloeden. Deze kan zich doorzetten wanneer ze volwassen worden. Wanneer kinderen in de gaten krijgen dat er een beloning kan kleven aan het spelen van een spel, dan zullen ze dit spel sneller herhalen. Het gokken bij een online casino, of op andere manieren deelnemen aan een kansspel, kan daarom juist op jonge leeftijd een grote invloed hebben. Voor de wet is er echter pas sprake van illegale praktijken wanneer er geld in het spel is. Mensen onder de achttien worden nog niet verantwoordelijk genoeg geacht om volledig zelf te kunnen bepalen wat ze met hun geld doen. De verleiding die (online) gokken met zich meebrengt is daarom volgens de Nederlandse wet onder de achttien jaar te groot en daarom verboden. Wanneer er precies wel of juist niet sprake is van online gokken, is echter een heel andere vraag.
Apps op smartphones en tablets
Vrijwel iedereen weet tegenwoordig wel hoe spellen die gemaakt zijn voor de smartphone of tablet in elkaar steken. Het downloaden van de games is vaak gratis en door middel van advertenties in het spel kan de spelmaker geld verdienen. Dit geld verdienen doen de spelmakers daarnaast ook door bijvoorbeeld extra levels of upgrades achter een betaalmuur te stoppen. Wanneer je sneller vooruit wilt gaan en beter wilt worden, dan kun je ervoor kiezen om deze aankopen te doen.
Dit soort spellen zijn voor kinderen niet verboden, al is het vaak wel lastig om betalingen te doen wanneer je niet over een eigen creditcard, iDeal of PayPal-account beschikt. Feit is zeker dat dit soort spellen niet illegaal zijn voor kinderen om te spelen. Dit komt vooral doordat het als minder verslavend wordt gezien dan een spel waarbij je kans maakt op grotere bedragen wanneer je geld inlegt. Wanneer je iets koopt dan weet je bij veel spellen waarvoor je moet betalen. Wil je direct door naar een hoger level, of wil je duizend diamanten kopen zodat je je personage kan aankleden, dan betaal je voor wat je krijgt. Dit is dus logischerwijs geen kansspel of casinospel en niet als zodanig illegaal voor minderjarigen. Het is van belang om dit uit te leggen wanneer we gaan kijken naar het volgende thema: lootboxen in games.
Lootboxen en casinospellen
Lootboxen kunnen tegenwoordig in veel videogames worden gekocht. Het grote verschil met de hierboven genoemde betaalopties in videospellen, is dat deze digitale kratten een onbekende inhoud hebben. Voor een bepaald bedrag kunnen spelers een loot box kopen, maar wat hier precies inzit wordt pas duidelijk wanneer je deze al hebt gekocht. Hierdoor zit er een duidelijk gok-element in dat overeenkomt met casinospellen. Je kiest er namelijk niet voor om bewust een product te kopen, maar net als bij onder meer een kraslot of een ander lot is het maar de vraag waar je geld voor hebt neergelegd. Dit kan een gigantische upgrade zijn of slechts een heel kleine bonus.
De Kansspelautoriteit heeft onderzoek gedaan naar de lootboxen in videogames, juist omdat dit veel weg heeft van casinospellen. De belangrijkste oorzaak om de spelontwikkelaars op de vingers te tikken, is het criterium dat de inhoud van de loot boxen te verhandelen is. In dat geval is er namelijk sprake van een echte prijs die je kunt winnen en is het aanschaffen van de lootboxen een kansspel. De Kansspelautoriteit heeft de spelmakers een termijn gegeven om hun games aan te passen. Wanneer dit niet wordt gedaan zal een boete volgen. Dit is dan bovendien niet alleen omdat ze minderjarigen in staat stellen om kansspellen te spelen, maar ook omdat ze geen kansspelvergunning hebben voor volwassen en daarom in overtreding zijn van de wet.
Arcadehallen worden steeds vaker vergeleken met online casino’s
Deze arcadehallen zijn in opspraak geweest de laatste paar jaar. Het gaat dan vooral om grote hallen waar kinderen vanaf twaalf jaar al welkom zijn. Hoewel de spellen die je hier kunt spelen vrij onschuldig zijn, werken deze arcadehallen soms met een ticketsysteem. Met deze spellen kun tickets verdienen, die je vervolgens weer om kunt ruilen tegen prijzen. Tot nu toe is er niet of nauwelijks opgetreden tegen dit soort arcadehallen. Het belangrijkste verschil met (online) casinospellen is dat de aangeboden spellen zelf niet gebaseerd zijn op pure kans. Je moet bijvoorbeeld een basketbal door een net gooien of in een simulator racen tegen andere spelers. Wanneer je iets wint dan is dit omdat je goed bent in het spel zlef. Hierdoor gelden niet dezelfde strenge regels als voor casinospellen zoals videoslots, waarbij je simpelweg geluk moet hebben.
Casinospellen speciaal gericht op kinderen
Onder andere de Engelse UK Gambling Commission was laatst te zien in het nieuws toen ze zich uitspraken tegen de soms kinderlijke reclame-uitingen van online casino’s. In dat geval ging het om videoslots in cartoonstijl en die ook gratis te spelen waren. Ook hier is er een groot grijs gebied. Wanneer er vrolijke kleuren en afbeeldingen worden gebruikt in een casinospel dan wil dit niet direct zeggen dat het spel gericht is op kinderen. Deze stijl is namelijk eveneens voor veel volwassenen aantrekkelijk. Dit gaat ook op voor de thematiek van videoslots. Hoewel het misschien een kinderlijk thema lijkt, kan het voor volwassen ook zeker leuk zijn om te spelen.
De juiste balans is hierbij ook lastig te vinden. Er werd voorgesteld dat het gebruiken van ‘certain colours, cartoon and comic book images’ niet meer zou mogen. Dit statement is op zijn minst vaag te noemen. Belangrijk is nu dat advertenties minder op kinderen en minderjarigen worden gericht. Op dit moment zijn deze nog overal op internet te vinden, maar het adverteren met kleurrijke videoslots zou beperkt moeten worden tot sites waar voornamelijk volwassenen op te vinden zullen zijn. Bovendien is het gratis spelen van deze ‘kinderlijke’ videoslots iets wat aan banden kan worden gelegd als er toch maatregelen worden genomen.
